Kształcenie zawodowe i ustawiczne
Terminy „kształcenie ustawiczne", czy też „uczenie się przez całe życie" często bywają używane zamiennie. W języku angielskim odpowiadają one terminom „continuing training"
i „lifelong learning". Konieczność kształcenia ustawicznego wynika z dynamiki współczesnego życia, z następujących coraz szybciej przemian gospodarczych, społecznych i na rynku pracy, z procesu globalizacji. Perspektywa uczenia się przez całe życie bazuje na założeniach:
- równorzędności uczenia się w różnych formach, miejscach i okresach życia;
- identyfikacji, ocenie i uznawaniu efektów uczenia się niezależnie od formy, miejsca i czasu;
- proces uczenia się trwa od pierwszych do ostatnich lat życia.
Zgodnie z artykułem 3 pkt 16 Ustawy z dnia z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz 425) kształcenie ustawiczne - należy rozumieć, jako kształcenie
w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności
i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny.
Zmiana myślenia o kształceniu, nowy paradygmat - edukacja na każdym jej etapie wyrażona językiem „efektów kształcenia" wymusiła przebudowanie krajowego systemu oświaty.
Zmianie uległo wiele aktów prawnych, z których najważniejszymi w kontekście kształcenia ustawicznego są:
· Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425 z późn. zm.);
· Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2009 nr 56 poz. 458 z późn. zm.);
· Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2011 nr 205 poz. 1206) - art. 1 pkt 31 lit. a w zakresie dotyczącym ust. 3 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
· Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19 z późn. zm.);
· Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U. 2012 poz. 186); oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 października 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. 2012 poz. 1152);
· Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2012 poz. 7).
· Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. 2012 poz. 262);
· Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz.U. 2012 poz. 1117);
· Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2012 poz. 184) - szczególnie istotny Załącznik do rozporządzenia;
· Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz.U. 2012 poz. 188).
Najważniejszymi obszarami zmian w kształceniu ustawicznym i zawodowym, wynikającymi
z ww. aktów prawnych jest klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, obudowa programowa kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa), organizacja kształcenia zawodowego (ramowe plany nauczania), system egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, oraz wprowadzenie nowych form kształcenia - kwalifikacyjnych kursów zawodowych.
W związku z obligatoryjnymi zadaniami, jakie nakłada na Samorząd Województwa Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 nr 99 poz. 1001 z późn. zm.), Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie w ramach Wydziału Polityki Rynku Pracy realizuje zadania w obszarze kształcenia ustawicznego
i zawodowego, a wśród nich głównie podejmuje działania w zakresie:
a) współdziałania z właściwymi organami oświatowymi w harmonizowaniu ustawicznego kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy;
b) określania po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady zatrudnienia, na podstawie klasyfikacji zawodów i specjalności, o której mowa w art. 4 ust.1 pkt 7 lit. b, wykazu zawodów, w których za przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja, o której mowa w art. 12 ust. 2;
c) koordynacji działań w zakresie kształcenia ustawicznego i szkoleń bezrobotnych
i poszukujących pracy, a w szczególności:
- diagnozowania potrzeb rynku pracy w zakresie kształcenia ustawicznego i szkolenia bezrobotnych i poszukujących pracy,
- określania i wdrażania instrumentów służących dostosowaniu kierunków kształcenia
i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy
- prowadzenie rejestru instytucji szkoleniowych,
- prowadzenia dialogu społecznego w zakresie polityki zatrudnienia i kształcenia ustawicznego.
Rozwój kształcenia zawodowego i ustawicznego w Polsce jest determinowany zapisami znajdującymi się w dokumentach takich jak: „Strategia rozwoju kształcenia ustawicznego do roku 2010", „Strategia rozwoju edukacji na lata 2007 - 2013". Wszelkie działania, które zapisane są w ww. dokumentach koordynowane są przez Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego MEN.
Kontakt:
tel./fax: 91 42 56 148
pok. 122
